In de ochtend van 7 augustus 1962 werd de wereld in shock wakker. De avond ervoor vond de huishoudster van de beroemde actrice Marilyn Monroe haar lichaam in de badkamer. De media bevestigden al snel dat het een zelfmoord was. In de daaropvolgende maanden pleegden 303 jongeren zelfmoord. Het Werther-effect illustreerde opnieuw de voorpagina's van de kranten.
In de jaren 1990, vele jaren na deze beroemde zaak, ondervond de Amerikaanse samenleving opnieuw iets soortgelijks met de dood van Kurt Cobain. Telkens wanneer een media-outlet een zelfmoord met beroemdheden meldde, schudde een epidemie van zelfmoord het land.
Maar wat voor soort verbinding kan er bestaan tussen iemand uit de entertainmentwereld en een normaal persoon? Was het mogelijk dat deze personen een soort imitatieproces volgden of gewoon morbide toevalligheden waren?
Wat is het Werther-effect?
Het Werther-effect was de term die in 1974 door de socioloog David Phillips werd aangewezen om het imitatieve effect van suïcidaal gedrag te definiëren. De naam komt van het werk "The suffer of young Werther"van de Duitse schrijver Wolfgang von Goethe. Daarin pleegt de hoofdpersoon zelfmoord uit liefde.
Het was een groot succes en kort na de publicatie in 1774 verloren ongeveer 40 jonge mensen hun leven op een manier die sterk leek op die van de protagonist. Dit vreemde en macabere fenomeen leidde tot het boekenverbod in landen als Italië en Denemarken.
Op basis van soortgelijke gevallen voerde Phillips een studie uit tussen 1947 en 1968, waarin hij onthullende gegevens ontdekte. De volgende maand nadat The New York Times een zelfmoordgerelateerd verhaal publiceerde, nam het aantal zelfmoorden met bijna 12 procent toe.
Dit patroon herhaalt zichzelf tot op de dag van vandaag. Medio 2017 probeerde Canada de reeks "13 Reasons Why" te verbieden, nadat ze had overwogen dat dit hetzelfde effect kon hebben. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft zelfs een document opgesteld met richtlijnen voor journalisten die moeten worden gevolgd bij het melden van feiten over zelfmoord. Is het gevaarlijk om in de media over zelfmoord te praten? Het hangt af van de manier waarop het wordt gedaan. Een van de adviezen is om niet in details te treden of elementen weg te laten die een gevoel van mededogen kunnen oproepen. Een evenement met deze impact mag geen imitatief proces teweegbrengen, dus
we zouden elk nieuws of reflectie van deze aard moeten behandelen zonder enige vorm van sensatiezucht.
Veel kunstenaars door de geschiedenis heen hebben de neiging om zelfmoordromantisatie te vertonen, een bepalende factor bij veel van deze sterfgevallen. Sommige experts verwerpen het Werther-effect in zijn geheel, maar niet de nuances. Ze geloven dat
het mogelijk is voor mensen met suïcidale neigingen om de uitstervende vorm van beroemde mensen te kopiëren
, maar ze stellen beroemdheden vrij van verantwoordelijkheid voor de dood van andere mensen. Het is noodzakelijk om dergelijk nieuws met een speciale gevoeligheid te behandelen. Er mogen geen foto's of identificerende elementen worden getoond, vooral in het geval van kinderen en adolescenten. Het is belangrijk dat zelfmoord niet geïdealiseerd wordt als een manier om te ontsnappen aan de realiteit."Vecht om te leven, eraan te lijden en ervan te genieten ... het leven is geweldig als je er niet bang voor bent".
- Charles Chaplin -
Hoe kan ik zelfmoord romantiseren vermijden?
Het is tenslotte noodzakelijk om over zelfmoord te praten.
We moeten de mensen die verloren zijn vertellen dat er een andere uitweg is
en we kunnen ze helpen een nieuwe weg te vinden. Zwijgen en de andere kant op kijken dient alleen om een probleem dat veel mensen treft, te stigmatiseren. Probeer dit altijd op een respectvolle en assertieve manier te doen, en elimineer het enorme taboe dat je omringt. Het negeren of verbergen van een realiteit betekent niet dat het niet bestaat, maar dat het sterker en sterker wordt. Een werk van fictie moedigt zelfmoord niet aan. Hetzelfde geldt voor nieuws, wat niet betekent dat informatie niet correct en op verantwoorde wijze moet worden beheerd. Op het moment dat 'The Sorrows of Young Werther' werd gepubliceerd, hadden we niet de informatie en de middelen die we op dit moment hebben. Op die manier is het op de juiste manier uiten van onze emoties en het vragen om hulp wanneer dat nodig is een veel gemakkelijkere manier om met de problemen van het leven om te gaan.